(DNVU) - Đó là khẳng định của ông Nguyễn Mạnh Cường - Phó chủ tịch UBND TP.HCM tại Hội thảo “Xây dựng chính sách và giải pháp thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam" ngày 17/12.

Theo đó, Hội thảo có sự tham sự lãnh đạo Trung ương, bộ ngành và hơn 150 chuyên gia, doanh nghiệp (DN) hàng đầu trong lĩnh vực công nghệ bán dẫn. Hội thảo do Cục Công nghiệp CNTT - Bộ Khoa học và Công nghệ cùng Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM và Công ty SUN Edu phối hợp tổ chức.

Mở đường tự chủ công nghệ bán dẫn

Phát biểu chỉ đạo tại Hội thảo, ông Huỳnh Thành Đạt - Phó trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đã nhấn mạnh 4 vấn đề có vai trò then chốt, quyết định sự phát triển của công nghiệp bán dẫn Việt Nam. Theo ông, phát triển công nghiệp bán dẫn cần bám sát chuỗi giá trị và phù hợp với vị trí của Việt Nam trong chuỗi toàn cầu; nhân lực là yếu tố quyết định, đồng thời là “điểm nghẽn lớn nhất” hiện nay; cần thẳng thắn, khách quan nhận diện các vấn đề về thể chế, hạ tầng và cơ chế phối hợp; phát huy vai trò tiên phong của các trung tâm đổi mới sáng tạo và các địa phương có tiềm lực, đặc biệt là TP.HCM.

Ông Huỳnh Thành Đạt - Phó trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phát biểu tại Hội thảo

Ông cũng nhấn mạnh, TP.HCM đang là nơi hội tụ và cộng hưởng của 3 trụ cột gồm chính sách, công nghệ và nhân lực, qua đó thể hiện sinh động tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Thành phố đã chủ động thúc đẩy mô hình hợp tác “3 nhà”, với sự phối hợp ngày càng chặt chẽ giữa Nhà nước - Nhà trường - DN trong đào tạo nguồn nhân lực công nghệ cao.

Thực tiễn tại Thành phố gợi mở những giải pháp rõ ràng, khả thi, có thể triển khai ngay trong đào tạo nhân lực, phát triển hạ tầng công nghệ, xây dựng các trung tâm dùng chung và thúc đẩy hợp tác công - tư trong lĩnh vực bán dẫn, trí tuệ nhân tạo và công nghệ cao.

Với ông Bùi Hoàng Phương - Thứ trưởng Bộ KH-CN, với lợi thế cạnh tranh lớn về nguồn nhân lực KH-CN và kỹ thuật, Chính phủ đã ban hành đề án phát triển nguồn nhân lực bán dẫn và đang rà soát, nâng gấp đôi chỉ tiêu từ 50.000 lên 100.000 kỹ sư bán dẫn.

Nhưng đây đang chỉ là lợi thế tiềm năng. Tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp ngành kỹ thuật làm việc trong công nghiệp bán dẫn chỉ đạt 0,4%, nhỏ hơn gần 8 lần so với các nước phát triển.

Để khắc phục những tồn tại, Chính phủ đã triển khai nhiều giải pháp, như Thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia về thúc đẩy phát triển công nghiệp bán dẫn; Lần đầu tiên đưa quy định pháp lý về bán dẫn vào Luật Công nghiệp công nghệ số; triển khai nhiều cơ chế ưu đãi đặc biệt, bao gồm miễn giảm thuế thu nhập DN, ưu đãi tiền thuê đất và miễn giấy phép lao động cho nhân lực chất lượng cao.

Bộ KH-CN đang khẩn trương thành lập Trung tâm Quốc gia hỗ trợ sản xuất thử chip bán dẫn theo mô hình MPW nhằm giải quyết ngay những điểm nghẽn về chi phí và thời gian sản xuất thử nghiệm chip cho các cá nhân và DN khởi nghiệp. Mục tiêu dài hạn là hướng tới việc xây dựng một nhà máy sản xuất chip trong nước, nhằm đạt được sự tự chủ trong công nghệ bán dẫn chiến lược.

Ông Bùi Hoàng Phương - Thứ trưởng Bộ KH-CN phát biểu tại Hội thảo

Về phía TP.HCM, thay mặt lãnh đạo Thành phố, ông Nguyễn Mạnh Cường - Phó Chủ tịch UBND TP.HCM cho biết, Hội thảo có ý nghĩa đặc biệt khi diễn ra trong bối cảnh Thành phố bước sang một giai đoạn phát triển mới, gắn với sự hình thành “TP.HCM mới” - một siêu đô thị kết nối, hội nhập và phát triển. 

“Nếu như thế kỷ 20, dầu mỏ là nguồn năng lượng định hình bản đồ địa chính trị thế giới, thì bước sang thế kỷ 21, dữ liệu và vi mạch bán dẫn chính là nguồn tài nguyên và động cơ mới để vận hành nền kinh tế toàn cầu. Trong một kỷ nguyên có nhiều biến động, nhiều thách thức nhưng cũng nhiều cơ hội, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quyết định sự thịnh vượng của mỗi quốc gia”, ông Nguyễn Mạnh Cường nhấn mạnh.

Theo ông, TP.HCM hôm nay với diện mạo mới, việc sáp nhập và quy hoạch lại không gian phát triển của 3 khu vực gồm Bà Rịa  - Vũng Tàu và Bình Dương đã tạo ra không gian phát triển rộng lớn. Tất cả đã kiến tạo nên một hệ sinh thái công nghiệp “độc bản”, hội tụ đầy đủ 3 yếu tố vàng cho ngành bán dẫn mà hiếm địa phương nào có được.

Điểm đến của các “đại bàng” công nghệ

Nhận thức vai trò đặc biệt quan trọng của khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong việc tạo động lực quyết định cho sự thịnh vượng và phát triển bứt phá của Thành phố trong kỷ nguyên vươn mình, ông Nguyễn Mạnh Cường khẳng định TP.HCM phải là “mái nhà” của các “đại bàng” công nghệ. Thành phố hiện sở hữu ba nền tảng vững chắc nhất, tạo nên lợi thế cạnh tranh vượt trội, đủ để tự tin mời gọi các “đại bàng” công nghệ hàng đầu thế giới đến đây “làm tổ”, phát triển và sinh sôi nảy nở.

Thứ nhất, là “Bộ não” R&D (Research and Development - nghiên cứu và Phát triển) và nhân lực. Khu vực trung tâm với bề dày lịch sử về giáo dục đào tạo và là trung tâm đổi mới sáng tạo, sở hữu Đại học Quốc gia TP.HCM, Khu Công nghệ cao và một cộng đồng khởi nghiệp sôi động. “Đây tiếp tục đóng vai trò là “trái tim” nghiên cứu, là nơi đặt các trung tâm thiết kế chip (IC Design) và là cái nôi cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao hàng đầu cả nước”, ông Nguyễn Mạnh Cường khẳng định.

Ông Nguyễn Mạnh Cường - Phó chủ tịch UBND TP.HCM phát biểu tại Hội thảo

Cũng theo ông Nguyễn Mạnh Cường, Thành phố là “Cơ bắp” sản xuất. Với khu vực Bình Dương cũ - vốn được mệnh danh là thủ phủ công nghiệp của Việt Nam, với quỹ đất sạch rộng lớn, hạ tầng năng lượng, cấp thoát nước ổn định.

“Đây là địa bàn lý tưởng nhất để các nhà đầu tư đặt các nhà máy sản xuất (Foundry) và nhà máy đóng gói, kiểm thử (ATP - Adenosine Triphosphate Test) quy mô lớn, kết nối giao thông thuận lợi mà không lo ngại về không gian hay hạ tầng”, ông phân tích.

Đảng bộ TP.HCM đang nổ lực hiện thực hoá mục tiêu “trung tâm logistics quốc tế”, trong khi đó “Huyết mạch” logistics: Khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu cũ với cụm cảng nước sâu Cái Mép - Thị Vải (thuộc top các cảng biển hiệu quả nhất thế giới) và sự kết nối trực tiếp với Sân bay quốc tế Long Thành.

“TP.HCM - trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước sở hữu tiềm năng logistics vượt trội nhờ vị trí địa lý chiến lược và hệ thống giao thông thuận lợi. Xác định logistics là ngành mũi nhọn, Thành phố đang nỗ lực vượt qua các thách thức để vươn tầm quốc tế. Điều này sẽ bảo đảm chuỗi cung ứng vật liệu siêu tinh khiết và hoạt động xuất khẩu sản phẩm chip ra thị trường toàn cầu được thực hiện nhanh chóng, với chi phí tối ưu”, Phó chủ tịch UBND TP.HCM phân tích lợi thế thứ ba.

Và để hiện thực hóa nhiều chiến lược lớn của Thành phố, ông cho rằng, không chỉ dựa vào lợi thế tự nhiên mà còn có cơ chế mà Quốc hội đã trao cho Thành phố “chiếc áo mới” đó là Nghị quyết số 98/2023/QH15 sửa đổi vừa mới thông qua.

“Đây là công cụ pháp lý mạnh mẽ cho phép chúng tôi thực hiện cơ chế ‘Sandbox’ (Thử nghiệm), thiết lập các khu thương mại tự do gắn với công nghiệp số, nơi dòng chảy công nghệ được lưu thông thuận lợi nhất”, ông khẳng định.

Phó chủ tịch UBND TP.HCM nói thêm, chặng đường phía trước còn dài, nhiều thách thức. Tuy nhiên, với sự chỉ đạo sát sao của Trung ương, sự đồng hành của các bộ, ngành và cộng đồng doanh nghiệp, ông bày tỏ niềm tin mãnh liệt Thành phố sẽ tận dụng tốt cơ hội lịch sử này.

Trên nền tảng hạ tầng mới và thể chế mới đó, TP.HCM cam kết với nhà đầu tư 03 hành động. Về thị trường Thành phố sẽ là khách hàng lớn nhất trong sản phẩm chip bán dẫn đầu ra. Chương trình Kinh tế số đến năm 2030 (chiếm 40% GRDP), Thành phố đang đầu tư mạnh mẽ vào các Trung tâm dữ liệu siêu lớn (Hyperscale) và hạ tầng AI, IoT phục vụ quản lý đô thị.

“Chúng tôi cam kết phủ sóng 100% mạng 5G vào năm 2026. Nhu cầu từ chuyển đổi số của chính quyền và 14 triệu dân chính là “đơn đặt hàng” khổng lồ và bền vững nhất cho các sản phẩm chip bán dẫn”, ông khẳng định.

Các đại biểu tham dự hội thảo, sáng 17/12

Về hạ tầng, Thành phố đảm bảo các tiêu chuẩn kỹ thuật khắt khe nhất. Với sự liên kết vùng, chúng tôi cam kết cung cấp nguồn điện ổn định, nguồn nước siêu sạch và hạ tầng kết nối số tốt nhất tại các khu công nghiệp chuyên biệt dành cho bán dẫn, giải quyết triệt để nỗi lo về hạ tầng của các nhà sản xuất.

Về môi trường sống, Thành phố sẽ kiến tạo nơi đáng sống cho các chuyên gia, nhân tài. “Chúng tôi thấu hiểu rằng, các chuyên gia thiết kế vi mạch là tài sản quý giá. Thành phố đang nỗ lực xây dựng các khu đô thị thông minh, hệ thống y tế, giáo dục chuẩn quốc tế để TP.HCM thực sự là nơi “đất lành chim đậu”, nơi các chuyên gia toàn cầu có thể yên tâm đưa gia đình đến sinh sống, học tập và cống hiến lâu dài”, Phó chủ tịch UBND TP.HCM cam kết.

Phó chủ tịch UBND TP.HCM cũng nói thêm, chặng đường phía trước còn rất dài và nhiều thách thức. Nhưng với sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Trung ương,  bộ ngành, cùng sự đồng lòng của cộng đồng DN, ông cho biết mình có niềm tin mãnh liệt rằng, TP.HCM sẽ tận dụng tốt cơ hội lịch sử này. "Thành công của các bạn chính là sự thịnh vượng của Thành phố", Phó chủ tịch UBND TP.HCM gửi thông điệp đến DN.

Hội thảo nhằm phổ biến, hướng dẫn các cơ chế chính sách hỗ trợ, ưu đãi thúc đẩy phát triển hệ sinh thái công nghiệp bán dẫn Việt Nam trong các văn bản pháp luật được ban hành trong thời gian vừa qua như: đất đai, thuế, hải quan... 

Hội thảo cũng là cơ hội để cơ quan quản lý Nhà nước, chuyên gia, doanh nghiệp và các tổ chức liên quan cùng trao đổi, thảo luận về thực trạng, định hướng và giải pháp phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam; thúc đẩy nhận thức, xây dựng hệ sinh thái và chính sách phù hợp để phát triển công nghiệp bán dẫn; góp phần thực hiện có hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ của Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, tầm nhìn 2050.